“You can’t go back and change the beginning but you can start where you are and change the ending.” (C.S. Lewis)
De democratie staat onder druk. Het voelt alsof ‘het systeem’ uit elkaar valt.
De oude filosofen wisten al dat de totale autonomie de solidariteit zou verwoesten, dat totale gelijkheid de vrijheid zou verwoesten en het vinden van de juiste balans de sleutel zou zijn voor een geciviliseerde samenleving. Democratie lijkt lastig de juiste balans te ondervinden.
Covid-19 heeft dat systeem niet gebroken. Het virus onthulde juist dat het systeem al gebroken was. De impact van het internet is onderschat geweest door overheden en dat is nu potentieel onomkeerbare schade aan het verrichten.
Digitale versiering op een oude taart
Covid-19 is een wake-up call. Als we door willen gaan met het leven in een samenleving die de gezondheid van inwoners nu en in de toekomst wilt bewaren, moeten we uit de 19e eeuwse structuur komen en ‘het systeem’ her-inrichten. De truc van wat digitale versiering op een oude taart gaat helaas niet werken. De mensheid is het punt overschreden waarin we ons allemaal moeten realiseren dat er iets ‘verrot’ is in ons koninkrijk.
De introductie van massacommunicatie was de vorige tipping point die onze samenleving verplichtte om onze organisatie te heroverwegen. Verplicht, omdat die her-inrichting niet plotseling gebeurde. Het kostte ons een aantal bloederige en pijnlijke revoluties, voordat we de democratie kregen die we allemaal kennen: een visie die top-down gedeeld wordt in combinatie met een selectie van een representerende groep mensen die een soort feedback loops creëren. Dit was het dichtste dat we konden komen bij “een overheid, die wij allen zijn”. Het werkte, voor even.
Mind the gap
Het internet heeft op dramatische wijze onze communicatie en de canvas van onze samenleving veranderd. Voor het eerst in onze menselijke geschiedenis hebben we toegang tot ‘two-way communication’. De tussenruimte tussen de primitieve ‘one-way communication’ van overheden en hun complexe en slome systeem van feedback loops aan de ene kant, en de groeiende kracht van de ‘two-way communication’ onder de inwoners en zijn snelle en ongefilterde feedback loops aan de andere kant, groeit iedere dag. Mensen voelen zich niet ‘gehoord’ door de overheid en accepteren haar bevoegdheid niet meer. Hoe meer de centrale bevoegdheid probeert om in controle te blijven, des te meer ze zichzelf ondermijnen in hun eigen raison d’être. Burgers geloven niet meer dat ze zelf deel zijn van het systeem dat de norm is geworden.
The ecosystem society
Dat is een recept voor een tenondergang. Autonomie en solidariteit gaan uit balans. Mobocratie is het einde voor de samenleving. De enige manier om te voorkomen dat er monsters en creeps komen, burgeroorlogen en bloed in de twilight zone (tussen de stervende oude mensen en de nieuwe mensen die nog niet geboren zijn) zijn leiders van vandaag die het vertrouwen hebben om de pen te pakken en de organisatie van de samenleving opnieuw in te delen.
Leiderschap gaat niet over het opleggen van een visie, maar het delen van een uitdaging. De democratie 2.0 gaat niet om leiders die het alleen voor het zeggen hebben, maar het voortouw nemen in een platform waarbij burgers kunnen verbinden met elkaar, er een nieuwe dynamiek wordt gecreëerd en er korte en snelle feedback loops komen die het welzijn van de samenleving positief beïnvloeden. Oftewel, een ecosysteem.
Niet alleen zal onze nieuwe economie een platform based ecosysteem economie zijn. We kunnen nu rijken naar het volgende leven van civilisatie: een platform gebaseerd op een smart ecosystem samenleving.